Holywood'un vazgeçilmez malzemelerinden olan etçil bitkiler aslında göründükleri kadar korkunç değiller. Özellikle büyük, renkli ibrikleri ve geniş yapraklarıyla Nepenthesler birer doğa harikası! Doğada yaklaşık 150 türü bulunan bu bitkilerin, bir çok hibritleri de üretilmektedir. Yayılım gösterdikleri alanlar güney Çin, Endonesia, Malaysia, Filipinler, Madagaskar, Seychelles adaları gibi tropik bölgelerdir. Tür içinde en fazla çeşitlilik Borneo ve Sumatra adalarında görülüyor. Nepenthes'lere en erken 17. yy.'da Fransız bir kolonicinin Madagaskar hakkında yayınladığı kitapta rastlıyoruz.
Nepenthes ailesini yetiştiği iklimler açısından 2 ana sınıfta gruplayabiliriz. "Lowland" olarak tanımlanan grup sık tropik ormanlarda, yüksek ağaçların gövdelerinde yada orman zemininde yetişmektedir. Direk güneş ışığından hoşlanmayan bu grup yüksek nem ve ısı istemektedir. "Highland" olarak tanımlanan 2. grup ise daha yüksek bölgelerde, orman dokusunun seyrekleştiği dağ ekosistemlerinde görülmekte. Bu grup direk güneş ışığı, düşük gece sıcaklığı ve nem gibi isteklere sahip.
Nepentheslerin tanınmış adlarından biri de Monkey Cup'tır. Kafanızda canlanan resim gerçek! Maymunların yağmur sonrası su kaynağı olarak bu ibrikleri kullandıkları görülmüştür. Yukarı resimdeki bir Highland Nepenthes türüdür.
Nepenthes Miranda, güzel bir Lowland türü.
Lowland Nepenthes
Ödül kazanmış bir Nepenthes, bu hibrit dünyada sadece 4 tane bulunmaktadır.
İstekleri: Nepenthesler ibriklerinin içinde biriktirdikleri yağmur suyuna sindirim enzimleri salgılarlar. İbriklere düşen böcek türleri, kurbağalar ve fareler bu kokteylde parçalanıp sindirilirler.Bitki azot ihtiyacını buradan karşıladığı için organik açıdan fakir, nötr topraklarda, yosun birikintileri ve ağaç kabuklarında yetişirler.Bu da herhangi bir gübrenin tüm etçil bitkilerde olduğu gibi Nepentheslerinde ölümüne yol açacağı anlamına gelir. Işık ihtiyaçları türlere göre değişir. Lowland türler orman zemininde kısmi güneş ışığıyla birlikte gün ışığı altında büyümektedirler. Fakat Highland türlerin günlük en az 6 saatlik güneş ışığına ihtiyaçları vardır. Yüksek nemden hoşlanan Nepenthesler türlere göre %40-70 neme ihtiyaç duymaktadırlar. Ev ortamında toprakları nemli tutulmalı saksıların kurumalarına izin verilmemelidir.
Ekim ayında yan sokaktaki çiçekçimize Hollanda'dan 2 çift Nepenthes Miranda geldi. Her gün önlerinden hayranlık dolu bakışlarla geçerken bir gün benimde evimde bir tane olmasını hayal ederek yürümeye devam ettim. Biraz araştırmadan sonra Nepentheslerin evde de kolayca yetiştirilebildiğini sadece önemli olan bana uygun olan türü seçmem olduğunu öğrendim.(Herkesin evinde bu bitkilere sağlayabileceği sıcak nemli ışık alan bir ortam var) Mutluluk içinde çiçekçiye gittiğim gün, Nepentheslerin 350TL olduğunu ve ellerinde sadece 1 adet kaldığını öğrendim. Sonraki günlerde eskisinden daha fazla hayale sahip olarak geçtim çiçekçinin önünden. Ebay'de tohum olarak satılan ve ibrik açması için 2-3 sene büyüme evresi olan bu bitkiden bende de olsun çok istiyordum.
Hikaye tabi ki mutlu sonla bitiyor... Çiçekçilerimizin eline düşen tropik bitkilerin kaderidir, çeşme suyu ile sulandıkları için mutsuzlaşıp zamanla yaprak dökerler. Bir buçuk ay gibi bir zamanda son kalan Nepenthes'i kimse almadı. Giderek yapraklarını döküp 'Migrosun kıvırcık marul'larına dönen bitkiyi çiçekçiden bedavaya aldım!!!
Şu an evimin en güneşli penceresinin önüne kornişe çaktığım bir çiviye astığım Nepenthesim yeni yapraklar verip alttan kardeşler vermekte. Fakat İstanbul'un ortaçağ avrupa filmlerini aratmayan bulutlu havası ve benim ısınmayan evim yüzünden ibrik açmıyor. Yaza doğru ısı ve nemin yükseleceğini var sayıp, tüm gün güneş ışığı alabilecek olan Nepenthes'im ibrik verir diye umuyorum....
İlk yaprak açmaya başladığı zaman çılgına döndüm :)
